Con đò ngang chở tôi qua dòng sông chảy
quanh quất
giữa một vùng quê ngoại ô thành phố bây giờ, nào có phải là chuyến trở
về cái bến quê ngày xưa của tôi đâu mà ký ức lại lấp lánh hồi quang đến
thế. Thì ra gió xuân là cái thứ gió biết đánh thức
từng quá khứ, biết gợi mở từng tâm tưởng.
Khách ngồi trên đò, hầu như mọi câu chuyện về Tết đều
dốc về nguồn
cội xa lắc của thời nào.
Cái mùi hương từ đám cúng tất niên bên bến sông lan xa trong gió đưa như
chưng cất thanh lọc mọi tâm hồn bay lên dặt dìu theo
từng điệu nhớ. Tiếng hát khe khẽ của một cô gái nào đó ngồi phía mũi con
thuyền cất lên như thỏ thẻ một niềm cảm xúc: Nhà tôi bên chiếc cầu soi
nước. Em đến
tôi một lần. Bao lũ chim rừng hợp đàn trên khắp bến xuân… Sương mênh
mông che lấp kín non xanh. Ôi cánh buồm nâu còn trên lớp
sóng xuân… Tôi cũng muốn hòa với giọng hát kia như cộng hưởng một tiếng
vang ngân của niềm xao xuyến, thế nhưng ông lái đò lại dẫn dắt tôi về
một bờ bến, mà nhắm con
mắt lại nhìn xa xa…, tôi lại thấy mồn một tuổi thơ của mình, cũng trên
cái bến nước
như thế này đây.
Ông lái đò nói với tôi rằng: ngày Tết ngày xuân, người về thăm quê, người
đi chơi xuân qua bến sông này đông vui
hơn mọi ngày. Còn ông làm nghề đánh bắt
cá trên sông này đã hơn ba mươi năm rồi, hễ cứ gặp ai thích được qua lại thăm thú quang cảnh sông núi nơi
này, thì ông đưa khách qua lại kiếm thêm ít tiền công chứ chẳng phải nghề
nghiệp đò giang gì. Dù vậy tôi vẫn được nghe ông kể lại những tục lệ xưa nơi đây. Cũng
giống như ở
quê tôi, hàng năm những người vạn đò sinh sống trên sông nước, đến
ngày Tết đều tổ chức lễ cúng mãn mùa (tất niên) trên bến
sông. Họ thả những chiếc bè chuối sắp sẵn lễ vật hoa quả bánh trái cho trôi ra
giữa dòng. Chi tiết này nhắc tôi nhớ lại cái bến quê ấu thơ thơm lừng khói trầm hương giữa
ngút ngàn sương khói thời gian.
Ngày
xưa cứ mỗi lần đi xem những lễ cúng mãn mùa vạn đò như thế, tôi và lũ
con nít cùng xóm, tất cả trần
truồng hò reo bơi
ra giữa dòng sông, vớt những chiếc bè
chuối còn cháy đỏ hương đèn lấy đồ cúng trên bè chia nhau ăn một cách
ngon lành. Đồ cúng thì cũng chỉ là hoa quả, chè xôi đơn sơ, ấy vậy mà
cái mùi hương và cái vị ngọt ngào của những thứ hoa trái ấy còn ngọt
lịm
và thơm tho mãi cho đến tận bây giờ. Nhớ nhất là cô bạn nhỏ láng giềng
của tôi, vì con gái chẳng
biết
bơi lội trên sông nên cứ ngồi trên bờ vỗ
tay hò reo tán thưởng đám con trai đang vùng vẫy tung tóe trên sông nước
ra sức kéo những chiếc bè chuối vào bờ. Thường những lần say sưa “chiến
thắng” ấy, tôi giành những phần trái quả ngon lành nhất
cho cô bạn nhỏ láng giềng. Mỗi lần như vậy, lũ trẻ con hàng xóm vây
quanh trêu chọc cắp đôi chúng tôi là
chồng vợ, đến độ có lúc tôi tức giận suýt phải đánh nhau, còn cô bạn
láng giềng thì hờn dỗi, con mắt đỏ hoe ngồi ngắm sông mà… khóc.
Vậy rồi… mỗi
ngày sông mỗi đi xa!
Cái bờ bến ấu thơ xa xưa ấy giờ đã lở xuống
sông sâu, và thời gian vẫn miệt mài thường hằng cái công việc nước chảy đá mòn
muôn thuở. Thế
nhưng, cái con mắt đẹp đỏ hoe của người bạn nhỏ láng giềng cứ theo cùng tôi, lặn sâu trong ký ức, hễ có dịp
là ánh lên long lanh gọi tên trí nhớ quay về. Ví như bây giờ
trên con đò ngang này đây, chỉ là một cuộc du xuân bất chợt lang thang ở một vùng quê ngoại ô thành
phố. Chẳng
có ngày xưa nào của tôi ở cái
bến bờ
này, nhưng sao vẫn cứ thấy
quen quen bóng dáng những cuộc đời. Vẫn dậy
trong lòng một nỗi
mênh mang, nghe như trong gió xuân phơn phớt thổi qua dòng sông, mơ hồ có tiếng của ai đâu
đó réo gọi tên mình.
Đường thơm của mỗi người - Ảnh minh họa
- Cây sấu già trước cửa (02-07-2022)
- Tình thương là mùa xuân (11-03-2022)
- Cảm xúc mùa Vu lan: Thiếu má từ khi… (29-08-2021)
- Cảm xúc mùa Vu lan: Thư gửi ba (18-08-2021)
- Tại sao cuộc đời có nhiều người nghèo khổ? (03-08-2021)
- Nhật ký trẻ: Giận để cho nhau bài học, nhưng đừng lâu quá… (06-07-2021)
- Mỗi ngày là một đặc ân (17-06-2021)
- Sách mới: Tinh thần Phật giáo bàng bạc trong “Muôn kiếp nhân sinh” phần 2 (12-06-2021)
- Vài nét về khái niệm tự lực và tha lực trong Phật giá (05-06-2021)
- Giận rồi thương (01-05-2021)